Klein spel

Grootsch en meeslepend klein spel

Dit artikel wil ik beginnen met een bekentenis: ik ben een emo-terrorist. Ik hou er ontzettend van om in de huid van mijn personage te kruipen, echt te voelen wat mijn personage voelt, en, het allerbelangrijkste, bij voorkeur andere mensen daar zo diep mogelijk in mee te nemen. Iemand daadwerkelijk aan het huilen krijgen door intens spel, is een van de grootste complimenten die ik in larp krijgen kan. Het doel en het middel dat hierbij onmisbaar is, is ‘klein spel’.

Voor mij draait het bij klein spel om de interactie tussen twee personages, of hooguit een kleine groep. Een blik van verstandhouding op het juiste moment, een goed geplaatste grap of een filosofische discussie over de zin van het leven: je wint er de wereld niet mee, maar het kan allemaal wel veel bijdragen aan de beleving of ontwikkeling van je personage.

Klein spel is niet per se altijd ‘klein’. Het kan ook ontzettend groot en meeslepend zijn. Maar het draait hierbij nooit om ‘winnen’. Het zijn juist deze zaken die het verschil kunnen maken tussen het spelen van een personage of een persoon.

Groot vs. klein spel

Het is natuurlijk nooit zo zwart-wit, maar ik maak voor deze blog graag onderscheid tussen groot en klein spel. Groot spel vind ik bijvoorbeeld de draak verslaan, een speech geven of openlijk de leider uitdagen. Klein spel is vaak een stuk minder zichtbaar voor anderen; het is makkelijk te missen tenzij je erop let. Daar waar ‘groot’ spel vaak een doel dient, zoals het redden van de wereld, is klein spel op het eerste gezicht vaak slechts ‘vulling’. Het zal voor de overkoepelende verhaallijn van een evenement waarschijnlijk weinig uitmaken of je klein spel maakt. Op welke toon je in de ochtend de hertog begroet bijvoorbeeld, zal de overkoepelende politieke balans waarschijnlijk niet ontwrichten. Maar het kan je eigen verhaal en de positie van je karakter drastisch veranderen, als je zoiets uitspeelt.

De kracht van klein spel

Deze kleine, maar oh zo significante dingen maken dat het verhaal gaat leven. Het diept de relaties tussen personages verder uit en daarmee kan er vanalles gebeuren. De opeenstapeling van verschillende kleine acties kunnen de spreekwoordelijke emmer doen overlopen. Een goed gespeelde glimlach kan soms meer uitrichten dan een grootse actie ooit zou kunnen. Ook een gesprek kan veel meer zijn dan overleggen over de beste oplossing van een puzzel die je bent tegengekomen. Door bepaalde woorden of toon te gebruiken kan je zoveel meer vertellen dan je woorden zeggen. Zoals het voorbeeld van het groeten van de hertog.

Dit soort dingen maakt dat ook weer dat er ‘diepte’ ontstaat in je personage. Door klein spel kan je gevoelens en emoties benadrukken. En daar kunnen andere mensen dan weer op reageren. Belangrijk is dus wel dat je het uitspeelt op een manier dat mensen kùnnen reageren. Denk dus niet alleen dat je karakter die politieke vijand eigenlijk heel knap vindt, ga bijvoorbeeld daadwerkelijk uitgebreid naar die persoon staren aan de ontbijttafel. En zo is de paar minuten die een van mijn karakters laatst met haar grootste vijand op de dansvloer stond, een van de hoogtepunten van mijn weekend geweest.

Maar klein spel werkt natuurlijk alleen met mensen die het oppikken. De enige manier om dat te doen, is door tijdens een evenement niet alleen bezig te zijn met je eigen spel, maar ook goed op te letten op wat andere doen. Is de gezichtsuitdrukking van iemand opeens drastisch veranderd? Of staart iemand je tijdens het ontbijt de hele tijd aan? Dan is er waarschijnlijk iets aan de hand! En dat is natuurlijk een praatje waard. Zoals Julian eerder al schreef, het zit ‘m vaak in de kleine dingen.

Experimenteer!

Klein spel vraagt wel wat van je acteerwerk en je inlevingsvermogen. Maar geen paniek, ook dat kan je leren. De enige manier om het te leren is: experimenteer! Overdrijf emoties, vergroot de mening van je karakter, stap af op die persoon die zo gek doet. En het klinkt misschien gek, maar je kan altijd thuis gezichtsuitdrukkingen oefenen voor de spiegel. Een subtiele glimlach is alleen maar handig als andere mensen hem wel kunnen opmerken. Je poker-face oefenen kan ook nooit kwaad natuurlijk! Hoe meer je iets doet, hoe beter het gaat. En hoe meer lol je eruit haalt.

En is het erg als een keer iets niet uitpakt zoals je wilde, of dat mensen niet herkennen wat je probeert te doen? Nee, natuurlijk niet. Want dat is bij ‘echte’ personen natuurlijk ook lang niet altijd zo. Ook in het echte leven bestaan er misverstanden. En falen kan ook leuk spel opleveren (maar daarover meer in een volgend artikel).

Door klein spel te spelen en te zoeken, ontstaat er een hele nieuwe laag in een evenement die je kan opzoeken. Niet alleen het grote, wereldschokkende spel, maar ook het kleine, intieme spel ligt aan je voeten. Juist in een groots karakter kan klein spel heel sterk zijn. Want de waarheid ligt vaak niet voor het oprapen; het leuke is juist als je het in kleine signalen kan ontdekken. En wie weet in welk avontuur je daarmee weer belandt.