Zomerkamp: een historische larp organiseren, waar begin je (aan)?

Ik was ooit gewend aan een duidelijke grens tussen fantasie en geschiedenis. Puntoren tegenover minutieus-historische kleding. Partytent versus riddertent, larp’ers lijnrecht tegenover re-enacters en zo verder. Toch zag ik steeds vaker larp-evenementen met een historisch thema of flashbacks naar het verleden.

Jaren geleden begon het bij mij ook te kriebelen. Ik zag een documentaire over een gijzelaarskamp tijdens de Tweede Wereldoorlog dat ik meteen voor me zag als larp. Toch spelen we Zomerkamp pas in mei 2019. Hoe komt dat?

Lange tijd durfde ik het niet aan. Ik maakte me zorgen dat ik mensen zou kwetsen of dat spelers geen zin zouden hebben in een toch wel grimmig stuk van ons verleden. Maar er was geen larp-superheld die zich meldde om het perfect te doen, dus moest ik het toch maar zelf doen. Het idee liet me gewoon niet los.

Ik zag in de documentaire over gijzelaarskamp Sint-Michielsgestel mensen die het aan de ene kant best comfortabel hadden, maar ook leefden met een constante dreiging van levensgevaar op de achtergrond. Die een krantje en een raad opzetten en lezingen en bonte avonden hielden om zichzelf af te leiden. En die zo, vaak bij toeval,  ontdekten dat de grote boze Ander (communist, kapitalist, geestelijke of bourgeois) ook maar een mens was. Dat bleef me aantrekken en ik ben vorig jaar samen met Ylva toch aan het organiseren van Zomerkamp begonnen.

Ik heb eerst wel veel gelezen en geluisterd naar wat mensen te zeggen hebben over geschiedenis en fictie. Als het verleden een ‘ander land’ is, dan wilde ik op zijn minst een klein beetje inburgeren voor ik me erdoor liet inspireren. Ik stelde mezelf drie vragen:

1. Wat kunnen we?
2. Voor wie doen we dit?
3. Wat willen we bereiken?

Met One Odd Orange kiezen we voor klein spel dat vooral vanuit de spelers en de achtergrond komt. Dat komt voor een deel omdat het team bewust klein en overzichtelijk is. We hebben niet de mensen om een massa-scene neer te zetten. Maar we bieden vooral de spelers een podium. We doen dit voor elke speler die wel eens ‘Nu even niet!’ heeft willen roepen tegen een NPC die mooi persoonlijk plot onderbrak.

Verder proberen we een balans te vinden in authenticiteit en speelbaarheid. Het kan me storen als een historische film interessante gebeurtenissen schrapt voor een verzonnen romance. Maar als larp-schrijver en -organisator denk ik graag na over wat een goede ervaring oplevert voor mijn spelers en wat ik overtuigend neer kan zetten. Veel mensen hebben nagedacht over de vraag van wie de geschiedenis is. Sommigen hebben het liefst dat we afblijven van het verleden en tevreden zijn met verhalen van ooggetuigen. Anderen vinden dat alle verhalen gebruikt en aangepast mogen worden. Voor mijn gevoel val ik daartussenin.

Moet alles dan maar leuk en gezellig zijn? Zelfs als het in het echt niet zo was?

Ja en nee. Een larp kan je raken en aan het denken zetten, dat lijkt me goed. Larp is soms eerder ervaring dan platte ‘fun’. Een ervaring die een respectvol eerbetoon is aan mensen die het beste hebben gemaakt van een onmogelijke situatie.

Maar hoe graag ik spelers ook moeilijke emoties laat beleven, ik probeer altijd wel een soort van hoop te geven. Ik kan slecht werken met situaties waarin er helemaal geen keuze is. Voor mijn gevoel gaat dat lastig samen met wat meestal de opzet  is van larp: een interactief verhaal waar je acties invloed hebben op de uitkomst. Er zijn andere keuzes die je kunt maken, maar daar voel ik me niet prettig bij. Ik zou denk ik geen larp als het extreem nare KAPO neer kunnen zetten.

Veel van de sfeer van de jaren ‘40 is belangrijk voor de larp. Maar bij twijfelgevallen kies ik larp en geen re-enactment. Onze insteek is dan ook niet 100% historisch correct. Kleding moet ongeveer de goede sfeer geven maar kan prima van de kringloop komen. En ik heb bijvoorbeeld gekozen om meer ruimte te maken voor vrouwelijke personages, ook in niet-traditionele rollen. Ik wilde vrouwelijke spelers meer keuze bieden dan moeder of vrouw-van zijn. Het soort vrouwen dat sommige spelers spelen bestond in die tijd maar niet binnen het kamp.

Wat wel grotendeels historisch is, is het eten. Xander duikt in samenwerking met historisch kookatelier eet!verleden in de verrassend smakelijke oorlogskeuken. Eten is belangrijk voor  larp en ik was blij toen ik erachter kwam dat historisch gezien deze gijzelaars het ook relatief goed hadden. Je kunt larpers van alles aandoen, maar zonder koffie en voldoende eten roepen ze de revolutie uit…

 

Janou en Ylva organiseren met One Odd Orange op 3-5 mei WOII-larp Zomerkamp in het Kruithuis in Delft.